Conflicten vermijden via de aandeelhoudersovereenkomst

In de aandeelhoudersovereenkomst kunnen aandeelhouders afspraken maken over zaken die niet in de wet of in de statuten staan. Ook onder het nieuwe wetboek van vennootschappen en verenigingen (WVV) blijft deze rechtsfiguur een praktisch instrument om conflicten te vermijden.

Vertrouwelijkheid en niet-concurrentie

Aandeelhoudersovereenkomsten worden gesloten over de meest diverse onderwerpen. Een veel voorkomend soort overeenkomsten zijn clausules over vertrouwelijkheid en over niet-concurrentie.
In principe hebben aandeelhouders op dat vlak geen verplichtingen of beperkingen. Het zou natuurlijk hun eigen belangen schaden om vertrouwelijke gegevens van de vennootschap naar buiten te brengen maar als dat toch zou gebeuren, dan maakt die aandeelhouder alvast geen contractuele fout. De andere, gedupeerde aandeelhouders kunnen hun rechten dan enkel laten gelden via een eis tot schadevergoeding voor een rechter.

Dankzij een aandeelhoudersovereenkomst kunt u met andere aandeelhouders duidelijk afspreken wat beschouwd wordt als een schending van de vertrouwelijkheid of waar en wanneer een niet-concurrentiebeding speelt.
Dergelijke overeenkomsten zijn niet onbeperkt in tijd of omvang. Een niet-concurrentie beding kan u bijvoorbeeld wel laten verder lopen nadat de betrokken persoon niet langer aandeelhouder is maar niet tot het einde der tijden. U doet er trouwens ook goed aan om een niet-concurrentie beding ook geografisch te beperken.

Overdracht van aandelen

Een ander veel voorkomend type afspraken heeft betrekking op de overdracht van aandelen.
U kan afspraken maken over voorkooprechten voor het geval een aandeelhouder uit de onderneming wil stappen. U kan bijvoorbeeld afspreken dat de aandelen eerst moeten aangeboden worden aan één of meerdere of alle andere aandeelhouders of zelfs aan een derde.
In het kader van de vrijstelling van schenkingsrechten moet u gedurende 3 jaar aan een aantal voorwaarden voldoen. U kan de vrijstelling ook krijgen als u minderheidsaandeelhouder bent. In zo'n situatie is het niet overbodig om met de andere aandeelhouders afspraken te maken over die voorwaarden.

Misschien heeft u al gehoord van de “good leaver/bad leaver”-clausule. Dat zijn afspraken die gemaakt worden met een manager die ook aandelen heeft in de vennootschap. Als het arbeidscontract tot een einde komt, dan moeten ook de aandelen afgestaan worden. De prijs van die aandelen kan op voorhand afgesproken worden en kan dan bijvoorbeeld afhankelijk gemaakt worden van de omstandigheden waarin de tewerkstelling stopt (pensioen, ontslag, ontslag wegens fraude...).

Noteer dat aandeelhoudersovereenkomsten met betrekking tot de overdracht van aandelen een nieuwigheid is voor de BV. BVBA's waren vroeger van het “besloten” type vennootschappen terwijl BV's in principe “open” zijn. Als u dus beperkingen wil opleggen in de overdraagbaarheid van de aandelen, dan kan dat via de statuten maar ook via aandeelhoudersovereenkomsten. En zo'n onvervreemdbaarheidsclausule kan ook nog onbeperkt in de tijd zijn (terwijl dat vroeger niet mogelijk was).

Opgelet, aandeelhoudersovereenkomsten kunnen 'discreet' zijn. Maar beperkingen in de overdraagbaarheid van aandelen moeten steeds opgenomen worden in het aandelenregister.
Bij een NV geldt zoals voorheen de regel dat als de overdracht van aandelen onderworpen is aan een goedkeuring van andere aandeelhouders die beslissing binnen de 6 maanden moet gegeven worden. Dat geldt niet voor BV's.
Hetzelfde geldt voor een clausule over de uitoefening van het voorkooprecht: in de NV moet u uitoefenen binnen de 6 maanden. Die termijn geldt niet in de BV.

De interne machtsverhoudingen

Een laatste voorbeeld van aandeelhoudersafspraken: de verdeling van de “macht” binnen de vennootschap. U kan onder het WVV aan de slag met de stemrechten. U kan aandelen met of zonder stemrechten creëren evenals aandelen met meerdere stemrechten.
Maar u zou ook afspraken kunnen maken waardoor er meer aan finetuning gedaan kan worden. Misschien hoeft u geen volwaardig stemrecht in de vennootschap maar u wil wel de bestuurders kunnen benoemen. Een aandeelhoudersovereenkomst kan daar een oplossing bieden. Let op: stemafspraken mogen niet strijdig zijn met het vennootschapsbelang.

Een oplossing op maat

Er bestaan wel enkele standaardclausules voor aandeelhoudersovereenkomsten maar in eerste instantie moet u toch nagaan wat u en de andere aandeelhouders precies willen bereiken. Het is pas dan dat u goede afspraken kan maken.
Onthoud wel dat deze overeenkomsten niet dienen om wettelijke of statutaire verplichtingen of rechten te omzeilen of terug te draaien.

De plenaire vergadering van de Kamer stemde in met een wetsontwerp dat winkeliers verplicht om cashbetalingen te aanvaarden.

Tegen eind maart moeten bedrijven vanaf 20 werknemers een opleidingsplan in het kader van de arbeidsdeal klaar hebben. Een bevraging leert dat bijna 4 op de 10 kmo's dat plan vandaag klaar heeft. Ongeveer een derde moet er nog aan beginnen.

Digitaal factureren tussen bedrijven wordt verplicht vanaf 1 januari 2026. Nog ver weg, denkt u? Toch wacht u er maar beter niet te lang mee.

We gebruiken cookies om uw taalvoorkeur bij te houden en surfervaring op deze website gemakkelijker te maken. Meer weten[OK]